Stacja dysków CBM 1581

Pierwsza stacja dysków do wszystkich komputerów Commodore była produkowana w trzech odmianach (modele 1540, 1541 i 1542). Gdy na rynku pojawił się Commodore 128 jednocześnie firma wprowadziła na rynek trzy nowe modele stacji - 1570, 1571 oraz 1572.

Pierwsza z nich różniła się jedynie szybkością wczytywania. Z kolei 1571 była już całkowicie nowym wyrobem dającym użytkownikom możliwość dwustronnego wykorzystania dyskietki oraz wspominaną już szybkość wczytywania; stacja 1572 to po prostu dwie stacje 1571 w jednej obudowie. W międzyczasie na rynku pojawiła się jeszcze stacja 1551 nadająca się do współpracy jedynie z rodziną komputerów C-16116 i PLUS/4. Firma Commodore jednak nie poprzestała na tym i skonstruowała stację pośrednią pomiędzy Amigą i poprzednimi modelami oznaczoną numerem 1581. W porównaniu do poprzednich modeli oferuje ona znacznie większą pojemność zapisu, większą szybkość wczytywania programów i mniejsze gabaryty. Główną zmianą jest tu zmiana rodzaju dyskietki z 5.25 na 3.5 cala.

stacja dysków 1581Stacja 1581 jest podobnie jak wszystkie pozostałe przyłączana do portu szeregowego (serial port) i może współpracować z każdym komputerem Commodore (tzn. VIC-20, C-64, rodziną C-16, PLUS/4 i C-128). Zestaw instrukcji zapisany w ROM stacji jest w zasadzie dokładnie taki sam jak w poprzednich modelach. Jako procesor służy nam dobrze już znany z poprzednich modeli układ 6502; na uwagę zasługuje dwukrotne powiększenie pamięci RAM (do 8 KB) w stosunku do poprzednich modeli. Pamięć ta jest wykorzystywana do całkowitego buforowania odczytywanej w danym momencie ścieżki co ma przede wszystkim wpływ na zwiększenie szybkości wczytywania i zapisywania programów. Podobnie jak w 1571 z tyłu obudowy znajdują się dwa gniazda portu szeregowego oraz przełącznik umożliwiający zmianę numeru urządzenia z 8 na 9,10 lub 11.

Szybkość stacji podczas współpracy z C-64 i rodziną C-16 wynosi 500 znaków na sekundę czyli jest ona o ok. 60% szybsza niż stacja 1541. W wypadku C-128 szybkość ta wynosi 8500 znaków na sekundę czyli znów 60% szybciej niż stacja 1571. Pojemność dyskietki nieformatowanej wynosi 1 MB, natomiast po sformatowaniu 737 KB co jest porównywalne ze stacją dysków od Amigi (808 KB). Na jednej dyskietce 3.5 cala możemy więc zapisać ponad 4 dyskietki ze stacji 1541.

Ze stacji tej mogą także korzystać właściciele C-128 i entuzjaści systemu CP/M. 1581 formatuje dyskietki zarówno w formacie GCR jak też i MFM; ponieważ większość oprogramowania CP/M nie jest zabezpieczona, możliwe jest przeniesienie go z dyskietek 5.25 i zapisanie na dyskietkach 3.5 cala. Taka operacja jest bardzo wskazana biorąc np. pod uwagę zarządzanie dużymi zbiorami danych np. za pomocą programu dBASE II.

Istnieją tu jednak co najmniej dwa słabe punkty. Po pierwsze jak do tej pory żaden z producentów oprogramowania nie wytwarza oprogramowania dostępnego na dyskietkach 3.5 cala. Po drugie, wewnętrzna architektura stacji została mocno zmieniona, tak więc np. użytkowe programy dyskowe odnoszące się do określonych procedur zawartych w ROM czy nawet pojedynczych komórek pamięci nie będą działać. Z tego samego powodu (do chwili opracowania nowych programów) nie będzie możliwe stosowanie programów kopiujących typu “nibbler” czy programów takich jak GEOS, które zmieniają do własnych potrzeb DOS stacji.

dyskietki 3,5 calaW polskich warunkach może się też okazać, że stacja ta nie zdobędzie sobie większego powodzenia z bardzo prostej przyczyny. Z analizy cen giełdowych wynikałoby, że jedna dyskietka 5.25 cala kosztuje średnio ok. 1000 zł i jest ona powszechnie dostępna.

Dyskietki 3.5 cala, o ile w ogóle są powszechnie dostępne, kosztują zwykle; ok. 4000 zł czyli tyle co 4 dyskietki. normalne; za jedną dyskietkę 3.5 cala możemy więc dostać 4 dyskietki 5.25”; to jest tyle samo, ile wynosi pojemność stacji 1581. Do jej atutów należy zaś zaliczyć jej cenę, która (o dziwo), jest w niektórych sklepach znacznie niższa niż cena stacji 1571 i oscyluje w granicach 170-200 $, oraz znacznie lepsze zabezpieczenie naszych danych, co wynika z konstrukcji samej dyskietki. Podsumowując uznałbym to nowe dziecko firmy Commodore jako produkt przeznaczony przede wszystkim dla użytkowników systemów Commodore, wyposażonych już w jedną stację dysków i potrzebujących drugiego urządzenia do zapisu większej ilości danych.